Dilovası'nda bir kozmetik fabrikasında 8 Kasım'da çıkan yangında

7 kişi hayatını kaybetti.

Bilirkişi raporu yangının etil alkol aktarımı sırasında statik elektrik

boşalması ve elektriksel kontak deformasyonu nedeniyle çıktığını belirledi.

Raporda fabrikanın uygunsuz üretim koşulları, kaçak kat kullanımı ve

eksik denetimler nedeniyle mevzuata aykırı işletildiği tespit edildi.

Dilovası'na bağlı Mimar Sinan Mahallesi Mimar Sinan Caddesi'ndeki bir

kozmetik fabrikasında, 8 Kasım'da saat 09.00 sıralarında yangın çıktı.

Yangında Şengül Yılmaz (55), Tuğba Taşdemir (18), Nisa Taşdemir (17),

Cansu Esatoğlu (16), Esma Dikan (65), Hanım Gülek (65) ve Tuncay Yıldız

(48) hayatını kaybetti.

7 İŞÇİNİN HAYATINI KAYBETTİĞİ FABRİKA YANGININDA

ÇOK SAYIDA TUTUKLAMA

Soruşturma kapsamında gözaltına alınan 11 şüpheliden şirket sahibi

Kurtuluş Oransal, şirket yetkilileri İsmail Oransal, Altay Ali Oransal,

Aleyna Oransal ve Gökberk Güngör, 'Olası kastla öldürme' suçlamasıyla,

Ali Osman Akat ve Onay Yürüklü, 'Suçluyu kayırma' suçlamasıyla tutuklandı.

Şüphelilerden G.B., H.E., Ö.A. ve Güven Demirbaş ise adli kontrol şartıyla

serbest bırakıldı. 30 Kasım günü tutuklu bulunduğu cezaevinde kalp krizi

geçiren ve Kocaeli Şehir Hastanesi'ne kaldırılan fabrika sahibi Kurtuluş

Oransal, hayatını kaybetti.

BİRÇOK İSİM AÇIĞA ALINDI

Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma

kapsamasında; Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminin (OSGB) Sorumlu

Müdürü Ünal Aslan ve fabrika binasını kozmetik firmasına kiraya

veren mal sahibi Güven Demirbaş gözaltına alındı. Emniyetteki

işlemlerinin ardından adliyeye sevk edilen şüpheliler tutuklandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, olayın ardından Sosyal

Güvenlik Kurumu (SGK) Kocaeli İl Müdürü, SGK Kocaeli İl Müdür

Yardımcısı, Gebze Sosyal Güvenlik Merkez Müdürü, Çalışma ve İş

Kurumu Kocaeli İl Müdürü, İŞKUR Dilovası Hizmet Merkezi Müdürü,

İŞKUR CİMER'den Sorumlu Şube Müdürü ve 1 personelin açığa

alındığını duyurdu. Dilovası Belediyesi tarafından ise Belediye

Başkan Yardımcısı Necati Temiz, Zabıta Müdürü Nizamettin Balcı

ile zabıta memurları Cengiz Taşdemir, Ömer Kocabay ve Tekin

İlaslan da açığa alındı.

"1200-1400 DERECE ARALIĞINDA YÜKSEK ISIYA DÖNÜŞTÜ"

Yangının çıkış nedeniyle ilgili hazırlanan ön raporun ardından bilirkişi

heyeti tarafından rapor hazırlanarak şüphelilerin kusur durumlarına

yer verildi. Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından görevlendirilen

heyet tarafından oluşturulan raporda yangının çıkış nedeninin etil

alkolün kazana aktarımı sırasında oluşan statik elektrik boşalması

ile karıştırıcı motoru veya bağlantı ekipmanlarında meydana gelen

elektriksel kontak deformasyonunun birleşik etkisiyle gerçekleşen

tutuşma olduğu belirtildi. Ex-proof ekipman bulunmaması, basınç

tahliye ve havalandırma sistemlerinin yokluğu, topraklamanın

etkisizliği ve yoğun buhar birikimi nedeniyle lokal parlama, kısa süre

içinde 0,4–0,8 bar mertebesinde iç basınç oluşturan patlama

karakterinde, 1.200–1.400 derece aralığında yüksek ısı ve alev

yayılımına dönüştüğü ifadeleri de raporda yer aldı. Ayrıca yangının

3-4 dakika içinde üretim alanının büyük bölümünün sardığı da belirtildi.

"YANGIN VE PATLAMA DOĞAL SONUÇ"

Yönetmelikler ve mevzuat açısından eksikliklerin de yer aldığı raporda,

tüm bu teknik yasal zorunlulukların bir arada ihlal edilmiş olması, iş

yerinin hem ulusal mevzuatın hem de uluslararası güvenlik normlarının

en temel hükümlerine aykırı biçimde işlettiğini gösterdiği belirtildi. Bu

ihlallerin olayın parlamadan patlamaya dönüşmesinde ve çok sayıda

çalışanın yaşamını yitirmesinde doğrudan etki eden kritik unsurlar

olduğunu belirten heyet, raporunda yapının iskan alınmadan

kullanılmaya başlanmış olması, yangın güvenlik projesinin

bulunmaması, elektrik tesisatının standart dışılığı, ATEX gerekliliklerinin

yokluğu ve iş sağlığı–güvenliği hizmetlerinin hiç yürütülmemiş olması

bir bütün olarak değerlendirildiğinde, yangın ve patlamanın mevzuata

aykırı işletme koşullarının doğal sonucu olduğunun anlaşıldığını belirtti.

"SGK, SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ VE BAKANLIĞIN KUSUR VE

İHMALİ DEĞERLENDİRİLMEDİ"

Sadece G.B.'nin aktif sigortalı olduğu, diğer çalışanların sigortalı

olmadığı belirtilen raporda SGK, ilçe sağlık müdürlüğü ve Çalışma

ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın olay tarihinde yürüttüğü bir denetim,

yaptırım ve aktif gözetim işlemi tespit edilmediği, kurumların görev

alanı gereği olayın meydana gelmesinde doğrudan etkilerinin

bulunmadığı belirtildi. Raporda, "SGK'nın olay tarihinde kayıt dışı

çalışanları sistem üzerinden tespit etmesi mümkün değildir; İlçe Sağlık

Müdürlüğü'nün işyeri hekimi ataması üzerindeki yetkisi sınırlı olup

denetim yetkisi Çalışma Bakanlığı İş Teftiş Kurulu'na aittir. Bu nedenle,

adı geçen kurumlar yönünden olayın meydana gelişine etki edecek

nitelikte bir kusur veya ihmal değerlendirilmemiştir" denildi.

"PARA CEZASI VE YIKIM KARARI ALINDI"

Dilovası Belediyesi'nin söz konusu adreste denetim gerçekleştirip

para cezası ve yıkım kararı aldığı, savcılığa suç duyurusunda

bulunulduğu ve 11. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen ceza

davasında mahkemeye gerekli bilgi ve belgelerin sunulduğu belirtilen

raporda, belediyenin ekonomik koşullar, bütçe kısıları, pandemi,

ilçedeki kapsamlı kaçak yapı stoku ve yıkım ihalelerine ilişkin

operasyonel güçlükler nedeniyle öngörülen hızda icra edilemediği

görüldüğü ifade edildi.

"BELEDİYE YÖNÜNDEN İDARİ NİTELİKTE TALİ KUSUR"

Heyet raporunda "Fiili üretim alanı ile ruhsat adresi arasındaki

farklılığın sahada daha erken tespit edilememesi ve kaçak üst kat

kullanımının durdurulmasının gecikmesi, özellikle zabıta müdürlüğü

ilgili denetim biriminin kontrol–takip süreçlerinde yeterli etkinliğin

sağlanamadığını göstermektedir. Bu nedenle Dilovası Belediyesi

yönünden, olayın teknik çıkış mekanizmasını doğrudan belirleyen

bir etki oluşturmamakla birlikte, denetim ve uygulama süreçlerindeki

gecikmeye bağlı sınırlı düzeyde idari nitelikte tali kusur bulunduğu

değerlendirilmiştir" ifadelerine yer verdi.

"FİRMA YÖNETİCİLERİ ASLİ NİTELİKTE AĞIR KUSURLU"

Oluşturulan raporda, olayın dış müdahale veya kasıt içermeyen,

tamamen uygunsuz üretim koşulları, teknik yetersizlikler, denetimsiz

yapı kullanımı ve işveren yükümlülüklerinin ihlali sonucunda

meydana gelen, öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte bir endüstriyel

kaza olduğu kanaatine varıldığı ifadeleri yer aldı. Asli ağır kusur

işletmeci Ravive Kozmetik Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş. ile fiilen

yöneticilik yapan İsmail Oransal ve Ali Altay Oransal olduğu, fiili

işveren vekili konumundaki Kurtuluş Oransal yönünden de asli

nitelikte ağır kusur bulunduğu belirtildi.

"DEMİRBAŞ TALİ AĞIR KUSURLU"

Taşınmazın olaydan önce kullanım geçmişinin önemli ölçüde eski

malik Güven Demirbaş tarafından belirlendiğinin anlaşıldığı

ifadelerinin yer aldığı raporda, taşınmazın üst katının, hiçbir

ruhsat ve kullanım izni bulunmayan, mimari projede yer almayan

kaçak yapı niteliğinde olduğu, buna rağmen 18 Ağustos 2023 tarihinde

Ravive Kozmetik Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.'ye kiraya verildiği,

kiracının 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla fiilen üretim faaliyetine

başladığı belirlendiği ifade edildi. Heyet, "Dosyadaki ifade tutanakları,

kiracı tarafından kullanılan alanın daha en başından itibaren parfüm

esans, solvent ve alkol bazlı ürünlerin üretimi için kullanıldığını, bu

faaliyetin kiraya veren tarafından bilindiğini veya en azından kolaylıkla

fark edilebileceğini göstermektedir" ifadelerini kullanırken, eski malik

Güven Demirbaş yönünden tali ağır kusur, yeni malik Özzade Yapı

İnşaat Ltd. Şti. yönünden tali–orta kusur tespit edildiği de belirtildi.

İMAR KİRLİLİĞİ SUÇUNDAN İNDİRİMLİ HAPİS CEZASI ALMIŞ

Öte yandan savcılığın Güven Demirbaş ile ilgili suç duyurusu sonrası

başlayan yargılamada mahkeme, 6 Temmuz 2023 tarihinde sanık

Güven Demirbaş'ın kaçak yapıyı inşa ettiği kanaatine vararak, 'İmar

kirliliğine neden olmak' suçundan 1 yıl hapis cezası verdiği, takdiri

indirim uygulayan mahkeme cezayı 10 ay hapis cezasına çevirdiği de

raporda yer aldı. Heyet raporunda, "Tüm bu resmi belgeler bir arada

değerlendirildiğinde, söz konusu yapının 2021 yılından itibaren belediye,

savcılık ve mahkeme kayıtlarında istikrarlı biçimde ruhsatsız ve kaçak

yapı niteliği taşıdığı, idari ve cezai süreçlerin bu doğrultuda işletildiği ve

hukuka aykırılığın yıllara sirayet eden biçimde sürdüğü anlaşılmaktadır

" ifadelerine yer verdi.

"OSGB TALİ AĞIR KUSURLU, BELEDİYE TALİ KUSURLU"

Heyet ayrıca Küresel OSGB tarafından gerekli iş sağlığı ve güvenliği

hizmetlerinin sahada fiilen yürütülmemesi nedeniyle OSGB yönünden

idari nitelikte tali ağır kusur; bu kapsamda işleten Ü.Ç. ve mesul müdür

Ünal Aslan yönünden tali ağır kusur, iş güvenliği uzmanı S.Ç. ile işyeri

hekimi M.D. yönünden ise tali kusur bulunduğu belirtti. Dilovası

Belediyesi bakımından, zabıta müdürlüğü ilgili denetim birimlerinin

kaçak üst kat kullanımını zamanında tespit ve engellemede yeterli

etkinliği sağlayamaması nedeniyle denetim ve uygulama süreçlerindeki

gecikmeye bağlı sınırlı düzeyde idari nitelikte tali kusur olduğu ifade edildi.

"ELEKTRİK SAĞLAYICISI ŞİRKET TALİ VE SINIRLI

DÜZEYDE TEKNİK KUSURLU"

Elektrik sağlayıcısı şirket SEDAŞ yönünden ise iskanı bulunmayan

yapıya verilen geçici elektriğin yeterince takip edilmemesi ve SEDAŞ

Kontrolör Amirliği ilgili saha denetim birimlerinin projeye aykırı enerji

aktarımını zamanında tespit edememesi nedeniyle tali ve sınırlı düzeyde

teknik kusur bulunduğu belirtildi. Heyet, kusur ile ilgili, "Tarafların

kusurları birbirinden bağımsız olmayıp, olayın oluşumuna katkıları

itibarıyla müteselsil sorumluluk kapsamında değerlendirilebilecek

niteliktedir" ifadelerine de raporda yer verdi.